رتبه‏بندی عوامل موثر بر ورشکستگی شرکت‏ها در بورس اوراق بهادار تهران با اسنفاده از تکنیک تاپسیس-ای‏اچ‏پی و آزمون فریدمن

هدف اصلی این پژوهش رتبه بندی متغیرهای موثر بر ورشکستگی شرکت ها با دو تکنیک topsis-ahp و آزمون فریدمن است. البته علاوه بر رتبه بندی متغیرهای موثر بر ورشکستگی، برتری هر یک از دو تکنیک topsis-ahp و آزمون فریدمن با استفاده از رگرسیون لجستیک آزمون شده است. شناسایی متغیرهای موثر بر ورشکستگی به وسیله مطالعات کتابخانه ای و با بررسی پژوهش های انجام شده توسط دیگر محققان، صورت گرفته است. 33 نسبت مالی در گروه های نقدینگی، بدهی، سودآوری، فعالیت و جریان وجوه نقد، اندازه شرکت و رشد دارایی ها طبقه بندی شده اند نسبت های مالی از صورت های مالی 50 شرکت ورشکسته در بازه زمانی 1380 الی 1390 استخراج شده است. از مقایسه دو روش topsis-ahp و آزمون فریدمن به این نتیجه می رسیم که از مجموع 5 متغیر اول، دو متغیر هزینه مالی به فروش و متغیر بدهی غیرجاری به کل دارایی ها در هر دو روش شناسایی شده اند. آزمون فریدمن لگاریتم طبیعی فروش یعنی اندازه شرکت را مهم ترین عامل ورشکستگی و روش topsis-ahp، سرمایه در گردش به کل دارایی ها را مهم ترین عامل می داند. در ادامه با استفاده از رگرسیون لجستیک میزان پیش بینی پذیری ورشکستگی شرکت ها با استفاده از داده های هر یک از دو تکنیک topsis-ahp و آزمون فریدمن بررسی شد. در نهایت رگرسیون لجستیک با استفاده داده های topsis-ahp ورشکستگی یا عدم ورشکستگی 80 درصد شرکت ها و با استفاده از آزمون فریدمن، 96 درصد را به درستی پیش بینی نموده است. نتایج حاکی از عملکرد بهتر آزمون فریدمن نسبت به topsis-ahp در رتبه بندی نسبت های مالی است.